Η χρήση βελτιωμένων ενεργειακά υαλοπινάκων μπορεί να συνεισφέρει σημαντικά στην εξοικονόμηση ενέργειας για τη θέρμανση, ψύξη και φωτισμό των κτηρίων καθώς και στη βελτίωση των συνθηκών θερμικής και οπτικής άνεσης που διαμορφώνονται στους εσωτερικούς χώρους.
Υπάρχουν πια υαλοπίνακες μεγάλης απόδοσης που μπορούν να μειώσουν την ενέργεια που καταναλώνουν τα κτήρια έως και 40%, αναβαθμίζοντας ταυτόχρονα την ποιότητα και την αισθητική των χώρων.
Πηγή: ΚΑΠΕ – Α. Ανδρουτσόπουλος
Όταν η ηλιακή ακτινοβολία προσπίπτει στον υαλοπίνακα ενός κτηρίου, ένα ποσοστό ανακλάται προς το εξωτερικό περιβάλλον, ένα ποσοστό απορροφάται από το γυαλί και ένα ποσοστό διαπερνά το γυαλί και εισέρχεται στον εσωτερικό χώρο. Η εισερχόμενη ηλιακή ακτινοβολία στον χώρο, απορροφάται από τα διάφορα υλικά αυξάνοντας τη θερμοκρασία τους. Τα υλικά εκπέμπουν ακτινοβολία, που αντιστοιχεί στην θερμοκρασία τους. Οι σημαντικότεροι παράγοντες που συντελούν στη μεγιστοποίηση της ηλιακής ακτινοβολίας είναι ο προσανατολισμός, το μέγεθος και η κλίση των παραθύρων καθώς και η διαπερατότητα των διαφανών υλικών.
Το ποσό της ακτινοβολίας που διαπερνά έναν υαλοπίνακα εξαρτάται από τα οπτικά χαρακτηριστικά, το πάχος και τα στρώματα του χρησιμοποιούμενου γυαλιού. Τους χειμερινούς μήνες η πολύτιμη εσωτερική θερμότητα τείνει να διαφύγει από τα παράθυρα. Για το λόγο αυτό, έχουν κατασκευαστεί ειδικοί διπλοί υαλοπίνακες χαμηλής εκπομπής (low emissivity), με σημαντικά ενεργειακά οφέλη. Ειδικότερα:
Οι υαλοπίνακες χαμηλής εκπομπής αποτελούνται από δύο υαλοπετάσματα. Το εσωτερικό υαλοπέτασμα είναι ένας συμβατικός μονός υαλοπίνακας, ενώ στην εσωτερική επιφάνεια του εξωτερικού υαλοπίνακα έχει επιστρωθεί αόρατη σύνθεση μεταλλικών στοιχείων. Είναι η αποκαλούμενη χαμηλής εκπομπής επίστρωση, η οποία εμφανίζει υψηλή ανακλαστικότητα στο υπέρυθρο τμήμα της ακτινοβολίας. Μεταξύ των δύο υαλοπινάκων υπάρχει κενό ή ευγενές αέριο. Η χαμηλής εκπομπής επίστρωση αντανακλά τη θερμότητα απ’ όπου και αν αυτή προέρχεται. Το χειμώνα προς το εσωτερικό του κτηρίου, κρατώντας τη ζέστη στον εσωτερικό χώρο και το καλοκαίρι προς το εξωτερικό του κτιρίου. Επίσης, υπάρχουν νέοι υαλοπίνακες που μειώνουν αισθητά τη διαπερατότητα της υπεριώδους (UV) ακτινοβολίας και έτσι αποφεύγονται ξεθωριάσματα στα αντικείμενα στο εσωτερικό του διαμερίσματος/ κτηρίου και, παράλληλα, προστατεύεται η υγεία των ανθρώπων.
Ανάλογα με το κλίμα της περιοχής, τα οφέλη από τη χρήση υαλοπινάκων χαμηλής εκπομπής, είναι:
Σε θερμά κλίματα, οι υαλοπίνακες χαμηλής εκπομπής:
• αντανακλούν το υπέρυθρο φως του ήλιου.
• δρουν σαν ασπίδα στην εισαγωγή θερμότητας από το εξωτερικό περιβάλλον.
• μειώνουν το κόστος ψύξης.
Σε ψυχρά κλίματα, οι υαλοπίνακες χαμηλής εκπομπής:
• Μεγιστοποιούν την ευεργετική ενέργεια του ήλιου.
• Δρουν σαν ασπίδα στη θερμότητα που προσπαθεί να διαφύγει από τον εσωτερικό χώρο προς το εξωτερικό περιβάλλον.
• Μειώνουν το κόστος θέρμανσης.
ΕΦΑΡΜΟΓΗ
ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗΣ ΥΑΛΟΠΙΝΑΚΩΝ
Η αντικατάσταση υαλοπινάκων είναι μια διαδικασία που πρέπει να γίνεται από πιστοποιημένους υαλοτοποθέτες με πιστοποιημένα υλικά ώστε να διασφαλίζεται η απαιτούμενη απόδοση και διάρκεια ζωής τους.
Οι υαλοπίνακες χαμηλής εκπομπής έχουν τα εξής χαρακτηριστικά:
• Είναι σχεδόν αδιαπέραστοι από την υπέρυθρη ακτινοβολία.
• Σε θερμά κλίματα αντανακλάται η θερμή ακτινοβολία μεγάλου κύματος αλλά επιτρέπεται η διέλευση της ορατής ακτινοβολίας.
• Σε ψυχρά κλίματα αντανακλάται η θερμή ακτινοβολία μεγάλου κύματος προς το εσωτερικό του κτηρίου, με διέλευση της ορατής ακτινοβολίας.
• Λειτουργούν αποδοτικότερα, όταν σε θερμά κλίματα τοποθετηθούν στην εξωτερική επιφάνεια και σε ψυχρά κλίματα στην εσωτερική επιφάνεια ενός παραθύρου.
Κάθε υαλοπίνακας ανεξάρτητα από το είδος και την ποιότητά του θα πρέπει να τοποθετείται σε πατούρες ώστε να μην είναι δυνατό να σπάσει από τυχόν κακώσεις που προέρχονται συνήθως από συστοδιαστολές και/ή παραμορφώσεις των στηρίξεων (π.χ. σε περίπτωση σεισμού υπάρχει υποχώρηση του κτηρίου και παραμορφώσεις στηρίξεων). Συνεπώς θα πρέπει πάντα να υπάρχει:
• Αρμός μεταξύ σόκορου και πυθμένα πατούρας τοποθέτησης.
• Στήριξη στη θέση του με ελαστικό υλικό στεγάνωσης.
• Αποφυγή επαφής των υαλοπινάκων με σκληρά στοιχεία που μπορούν να προκαλέσουν αποφλοιώσεις ή σπασίματα (π.χ. επαφή κρυστάλλου με μεταλλο ή σκυρόδεμα ή τοίχο).
Ανεξάρτητα από τον τρόπο τοποθέτησης υαλοπινάκων θα πρέπει να εξασφαλίζεται η απαραίτητη στεγανότητα. Ο πυθμένας της πατούρας θα πρέπει να επικοινωνεί με τις τρύπες αποστράγγισης και δεν θα πρέπει η πατούρα να γεμίζει με το υλικό στεγάνωσης ή γεμίσματος σε όλες τις πλευρές της.
Το χρήσιμο ελάχιστο ύψος της πατούρας πρέπει να λαμβάνει υπόψη:
• Τις ανοχές του υαλοστασίου και όλου του υαλοπίνακα.
• Το ελάχιστο πάχος των περιμετρικών αρμών.
• Το τμήμα του υαλοπίνακα που εισχωρεί στη πατούρα.
Για τους υαλοπίνακες Low-e και για ημι-περίμετρο μέχρι 5m, το ύψος της πατούρας συνιστάται να είναι 20 mm.
ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΥΠΑΡΧΟΝΤΩΝ ΥΑΛΟΠΙΝΑΚΩΝ
Εργασίες απομάκρυνσης υπαρχόντων υαλοπινάκων
Η αντικατάσταση υαλοπινάκων απαιτεί προσεκτική απομάκρυνση των υπαρχόντων υαλοπινάκων και τοποθέτηση των νέων.
Η διαδικασία αντικατάστασης των υαλοπινάκων εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό από το υλικό του υπάρχοντος πλαισίου.
Τα πλαίσια υαλοπινάκων μπορεί να είναι:
• Ξύλινα
• Αλουμινίου
• Σιδερένια
Η απομάκρυνση των υαλοστασίων από ξύλινα πλαίσια περιλαμβάνει την απομάκρυνση της κάθε βίδας ή πρόκας που στερεώνει το τζάμι και στη συνέχεια την αποκόλληση του στόκου ώστε να μπορεί να αφαιρεθεί ο υαλοπίνακας.
Σχήμα 1. Απομάκρυνση υαλοπίνακα
Η απομάκρυνση του υαλοπίνακα από πλαίσιο αλουμινίου περιλαμβάνει την αφαίρεση της περιμετρικής στεγάνωσης πλαστικού στεγανοποίησης.
Το κόστος απομάκρυνσης υαλοπίνακα για οποιοδήποτε πλαίσιο εξαρτάται από:
1. Όροφο κατοικίας
2. Βάρος υαλοπίνακα
3. Διαστάσεις υαλοπίνακα
Τα τρία ανωτέρω κριτήρια καθορίζουν την αναγκαιότητα χρήσης ειδικού μηχανήματος συγκράτησης υαλοπίνακα ή γερανού τόσο κατά την απομάκρυνση του απλού όσο και κατά την τοποθέτηση του νέου υαλοπίνακα.
Εργασίες προετοιμασίας πλαισίου και τοποθέτησης νέου υαλοπίνακα
Εργασία προετοιμασίας πλαισίου για την τοποθέτηση του νέου υαλοπίνακα χαμηλής εκπομπής (low-e)
H παρούσα φάση εξαρτάται και πάλι από το είδος του πλαισίου και κυρίως από το πλάτος του ώστε να δοθεί η δυνατότητα στον υαλοτοποθέτη να ανοίξει τις πατούρες που απαιτούνται για την εισαγωγή και επιτυχή στερέωση του διπλού υαλοπίνακα Low-e.
Σε περίπτωση που δεν είναι δυνατή η διάνοιξη των απαιτούμενων πατούρων χρησιμοποιούνται ειδικά πλαίσια που περιβάλλουν τους νέους υαλοπίνακες με όλες τις απαραίτητες στεγανώσεις και παρεμβύσματα και φέρουν κατάλληλες προεξοχές κατακόρυφες ή πλαϊνές για την τοποθέτησή τους στο υπάρχον πλαίσιο.
Τελική τοποθέτηση νέου υαλοπίνακα χαμηλής εκπομπής (low-e)
Οι υαλοπίνακες πρέπει να τοποθετούνται και να στηρίζονται κατά τέτοιο τρόπο ώστε να αποφεύγεται η μετακίνησή τους από την επίδραση των φορτίων που προορίζονται να δεχθούν (ίδιο βάρος, ανεμοπίεση, δονήσεις, κλπ). Μετά την εισαγωγή του υαλοπίνακα θα πρέπει να τοποθετηθούν ειδικές κόλλες και υλικά σφράγισης και στεγανοποίησης των αρμών στη περίμετρο του υαλοπίνακα τόσο εσωτερικά όσο και εξωτερικά.
Επιπλέον όλα τα προϊόντα και τα υλικά που χρησιμοποιούνται για την τοποθέτηση πρέπει να είναι συμβατά μεταξύ τους. Για παράδειγμα στην επιλογή υλικών μεταξύ της αρμολόγησης – στεγάνωσης και υαλοπίνακα υπάρχουν προϊόντα που μπορούν να προσβάλλουν τα πλαστικά ενδιάμεσα φύλλα των υαλοπινάκων ή το στεγανωτικό υλικό που χρησιμοποιείται. Τέτοια προϊόντα έχουν συνήθως βάση από ανόργανα ή οργανικά έλαια ή ασφαλτικά ή ακόμη και προϊόντα όξινης αντίδρασης και θα πρέπει να αποφεύγονται.
Επίσης στη επιλογή υλικών μεταξύ αρμολόγησης-στεγάνωσης και πλαισίων:
• Μαστίχες με όξινη αντίδραση μπορεί να επιφέρουν αλλοιώσεις στα μεταλλικά πλαίσια και τις πατούρες.
• Ορισμένα μεταλλικά χρωστικά σε μαστίχες μπορούν με την παρουσία υγρασίας να σχηματίσουν ζεύγος διάβρωσης πλαισίων.
• Σε περίπτωση ξύλινων κουφωμάτων μπορεί να αναπτυχθεί είτε φυσική είτε χημική αλληλεπίδραση μεταξύ των συστατικών ορισμένων προϊόντων εμποτισμού του ξύλου ή/και τελικής στρώσης και των συστατικών της μαστίχας.